Gemeente Hattem over de online kennisbank Schulinck Omgevingsrecht

Op verschillende gebieden heeft Hattem de samenwerking gezocht met buurgemeenten Heerde en Oldebroek. Er is onder andere een gezamenlijke I-dienst en uitkeringsadministratie en de inkoop wordt collectief geregeld. Ook op het gebied van de leefomgeving zijn er intercollegiale overleggen om van elkaars kennis en kunde gebruik te maken. Toch vaart Hattem op het gebied van ruimtelijke ordening een eigen koers.

“Hattem heeft een eigen identiteit en relatief veel gemeentelijke en Rijksmonumenten,” zegt vergunningverlener Bouw Jente de Vries. “Onze buurgemeente Oldebroek is meer een plattelandsgemeente, Heerde zit er net tussenin. Dat bepaalt ook hoe je als gemeente moet handelen. Een monument is veel beter beschermd dan een willekeurige boerderij. Als je een omgevingsvergunning wilt verlenen, heb je een positief welstandsadvies nodig. In Hattem hebben we een andere welstandnota dan in Oldebroek, omdat we andere – en meer – zaken willen beschermen.”

Aanschaf Schulinck Omgevingsrecht

De belangrijkste aanleiding voor de aanschaf van de online kennisbank Schulinck Omgevingsrecht was een lastig dossier, waarmee Hattem een paar jaar geleden te kampen had.

Remco Oosterhof, Keteneigenaar en verantwoordelijk voor de processen binnen Ruimtelijke Ordening, vertelt daarover: “We hadden een complexe planontwikkeling op een locatie waarbij veel verschillende zaken speelden en dat liep in meerdere opzichten niet lekker. We kwamen er in dat dossier pas te laat achter dat er relevante jurisprudentie was, waarvan wij op dat moment niet op de hoogte waren maar die van grote invloed was op hoe we dit dossier zouden moeten aanpakken. Door onder andere de burgemeester was er ook al langere tijd aangegeven dat de juridische kwaliteitszorg binnen de organisatie op sommige vlakken te wensen overliet. Dat was geen verwijt, maar een constatering.”

“We hebben kundige mensen, maar het zijn wel generalisten, die – omdat we een kleine gemeente zijn - niet de tijd en ruimte hebben om alle jurisprudentie bij te houden. Als oplossing hebben we gekozen voor een kennisbank. De online kennisbank Schulinck Omgevingsrecht had als voordelen dat juridisch relevante informatie op een gemakkelijke manier wordt ontsloten én dat er een kundige helpdesk achter zit, die binnen korte tijd vragen van de gemeente beantwoordt.”

Specifieke vragen

Binnen de gemeente hebben zo’n 10, 12 mensen toegang tot de kennisbank, schatten De Vries en Oosterhof, voornamelijk vergunningverleners, medewerkers van de afdeling Ruimtelijke Ordening en beleidsmakers. De helpdesk is op alle afdelingen favoriet.

“We hebben een aantal actuele bouwplannen in Hattem, die nogal specifieke vragen opleveren,” zegt De Vries. “Zo is er de transformatie van een bedrijventerrein naar een gecombineerde bestemming bedrijven/wonen, we hebben een woon/zorgzone met een integraal kindcentrum in voorbereiding en er is een plan om een verzorgingshuis door middel van een estafette bouwen-verhuizen-afbreken-bouwen te vernieuwen. Ook is er voor het buitengebied een nieuw bestemmingsplan gemaakt dat voorsorteert op de komst van de Omgevingswet.”

“Een voorbeeld van een vraag die uit één van die projecten naar voren kwam, was: Als je een hoofdgebouw wilt gaan bouwen, dat net buiten het bouwvlak valt dat is aangegeven in het bestemmingsplan, kun je dat dan doen met een kruimelgevalregeling? Die vraag was zo specifiek dat we hem aan de helpdesk hebben gesteld. Binnen 1 of 2 dagen na het stellen van een vraag krijg je een antwoord. Er kan eventueel nog wel een verzoek komen om iets te verduidelijken. Bij het antwoord krijg je altijd een naam en een telefoonnummer, zodat je contact kunt opnemen als je het niet helemaal snapt.”

“Het voor ons verrassende antwoord op deze specifieke vraag was dat je in dit geval gebruik kunt maken van die kruimelgevallenregeling, omdat de rechter het ziet als een uitbreiding van een bijbehorend bouwwerk. Het bestemmingsplan hoefde niet te worden aangepast. Prettig, ook voor de aanvrager.”

Gedegen antwoord

Dat er per omgaande een antwoord vanuit de helpdesk komt, is voor Hattem een grote pré om de kennisbank te gebruiken. “Een vraag heeft toch altijd een bepaalde noodzaak,” vindt De Vries. “Je krijgt specifiek en gedegen antwoord. Dat is ook in aanloop naar de Omgevingswet belangrijk, we gaan nog tegen genoeg dingen aanlopen. Ik heb er veel vertrouwen in dat we met de kennisbank en vooral de helpdesk genoeg kennis en kunde als back-up hebben.”

”De antwoorden die we op onze vragen krijgen, slaan we overigens wel op in onze eigen database, zodat we ze kunnen gebruiken als zo’n geval zich weer voordoet. Wat er allemaal al in die database staat varieert van vergunningsvrij bouwen, het splitsen van kavels, schilderen van een Rijksbeschermd stadsgezicht, omgaan met een negatief welstandsadvies en nog veel meer.”

Onderbouwd contrair gaan

Een enkele keer wil de gemeente met een probleem een bepaalde kant op, maar weet niet precies hoe. Ook dan wordt de helpdesk van de online kennisbank Schulinck Omgevingsrecht ingeschakeld.

“Ik herinner me een zaak met een airco-unit, die aan de muur van het ene gebouw hing, maar uitstak boven het perceel van de buren,” zegt De Vries. “De bezwaarcommissie kwam met een advies, maar als gemeente wilden we het anders oplossen. De helpdesk heeft toen een goed advies gegeven, waardoor we onderbouwd contrair konden gaan aan het advies van de bezwaarcommissie.”

Oosterhof vult aan: “Voordat we een eventuele stap naar een advocaat zetten, checken we de zaak ook regelmatig even bij de helpdesk. Als beiden met hetzelfde antwoord komen, staan we extra sterk bij een eventuele bezwaar- of beroepsprocedure.”

De nieuwe Omgevingswet

In Hattem zijn ze al wel bezig met de nieuwe Omgevingswet. De Vries: “Ik persoonlijk hoop dat de wet mogelijk nog wordt uitgesteld*, dus de vraag is waarop we nu moeten inzetten. In onze gemeente valt veel onder gevolgklasse 1, dat betekent dat we in de zin van de Wet kwaliteitsborging te maken zullen gaan krijgen met private kwaliteitsborgers, maar dat is nu nog niet het geval.” “In het kader van voorbereiding op de burgerparticipatie lopen er bij grote bestemmingsplannen wel al wat peilingen onder burgers. De gemeenteraad moet ook nog beslissingen nemen, vooruitlopend op de nieuwe wet. Het is ingewikkeld, dus het is goed om te weten dat Schulinck daar voorbereidingen en handvatten voor aanreikt.”

*Dit interview is in aanloop naar de nieuwe wet gemaakt. Per januari 2024 is de Omgevingswet een feit.

Hoog rapportcijfer

In Hattem maken ze naar eigen zeggen nog niet optimaal gebruik van de kennisbank. Daarom komt binnenkort een medewerker van Schulinck Omgevingsrecht bij de gemeente langs om te laten zien wat er allemaal nog meer mogelijk is met de kennisbank en de bijbehorende beslisbomen.

“Als een andere gemeente het ons zou vragen, zou ik ze zeker de kennisbank Schulinck Omgevingsrecht aanraden,” zegt De Vries enthousiast. “Ik zou ze vertellen dat het prettig is, dat je goed, gedegen en snel antwoord krijgt en dat de kennisbank je wegwijs kan maken in de Omgevingswet. Ik heb geen concrete verbeterpunten. Mijn rapportcijfer is een 9-, hartstikke hoog en mooi.”